Op 15 maart waren de verkiezingen voor Provinciale Staten; in de provincie Utrecht heeft de PvdA ongeveer evenveel stemmen gehaald als 4 jaar geleden maar door de hogere opkomst heeft de PvdA net geen 4 maar 3 zetels behaald. De PvdA en Groen Links hebben afgesproken en ook naar buiten toe kenbaar gemaakt dat ze in principe samen deel willen nemen in de nieuwe coalitie. BBB heeft net als GL 7 zetels; BBB is niet perse nodig voor een meerderheidscoalitie.
De afgelopen 3 weken heeft burgemeester van Oudewater Danny de Vries als verkenner namens de grootste partij de BBB gesprekken gevoerd met alle 15 partijen. Donderdag heeft hij zijn advies gepresenteerd aan de staten, en is daarover een debat gevoerd. Namens de PvdA voeren de lijsttrekker Hans Adriani en Wilma de Boer de gesprekken; ik adviseer op de achtergrond en kan bij de inhoudelijke onderhandelingen ook direct betrokken worden. Het advies en alle gespreksverslagen vindt je hier: https://www.stateninformatie.provincie-utrecht.nl/Vergaderingen/Duidingsdebat/2023/6-april/15:00/Bijeenkomst-met-de-verkenner-1. De liefhebber kan hier ook het debat terugkijken.
De conclusie van de verkenner was kort samengevat: er is op dit moment geen enkele meerderheidscoalitie mogelijk, omdat op iedere mogelijke coalitie er wel iemand is die er een slotje opzet. Overigens komen de belangrijkste slotjes van GL en PvdA (alleen samen, en niet met de BBB én de VVD), en van de BBB en VVD, die min of meer uit het niets op 4 april besloten hebben ook alleen samen in een coalitie te stappen. Desondanks was het advies van de verkenner dat BBB/VVV en GL/PvdA samen de basis zouden moeten zijn van de nieuwe coalitie, en dat beide koppels 1 ‘bevriende’ partij naar keuze meenemen, om aldus een brede en evenwichtige coalitie te vormen. In de praktijk zou dat betekenen dat BBB/VVD het CDA meenemen, en dat GL en PvdA zouden moeten kiezen tussen D66 en CU. Persoonlijk vind ik het een bijzonder advies, omdat er meer over partijen gesproken wordt in plaats van gezamenlijke ambities.
Als PvdA hebben wij daar vooralsnog niet mee ingestemd. Afspraak vanuit alle PS fracties dat een tussenstap wordt gezet: BBB en GL stellen een procesvoorstel op voor deze tussenstap die naar verwachting de volgende elementen zal bevatten:
- BBB en GL stellen op de 5 a 6 grootste thema’s een korte notitie op
- zij gaan samen in gesprek met in ieder geval VVD, PvdA, CDA, D66 en CU. Andere partijen worden op de een of andere manier in de gelegenheid gesteld om op de notitie te reflecteren. Ook de verslagen van deze gesprekken zullen weer openbaar zijn.
- op basis van deze inhoudelijke verkenning wordt opnieuw gekeken wat een kansrijke coalitie zou kunnen zijn
- BBB en GL zoeken voor de begeleiding van deze tussenstap gezamenlijk 1, of ieder 1 verkenner.
- de resultaten zullen naar verwachting weer in een openbare vergadering worden besproken
Tot verbazing van de meest PS-fracties kwam de BBB na het Paasreces met het voorstel dat zij alleen met een eigen verkenner de gesprekken voort wil zetten. Zeer bijzonder na de uitspraak van alle 15 fracties donderdag jl dat er 2 verkenners zouden komen.
Kortom de onderhandelingen moeten nog echt op gang komen en ik hoop dat er snel duidelijkheid komt om te gaan spreken over de ambities voor de toekomst van een nieuw provinciaal bestuur.
Rob van Muilekom, PvdA-gedeputeerde provincie Utrecht
