Veiligheid en Personen met Verward Gedrag op straat

Deze keer ga ik het hebben over de veiligheid op straat en personen met verward gedrag. De laatste tijd worden we steeds meer geconfronteerd met berichten in de media over mensen die verward gedrag vertonen. Dit gaat soms gepaard met vernieling van goederen en soms zelfs met geweld ten opzichte van mensen die toevallig op dat moment op straat zijn met als gevolg dat mensen zich steeds onveiliger gaan voelen op straat. Hoe komt dit nu dat dit steeds vaker voorkomt? Zoals jullie wellicht weten, zijn er de laatste jaren grote bezuinigingen doorgevoerd in de GGZ. Mensen met psychiatrische problematiek die begeleid of in de 24-uurs opvang woonden in de maatschappelijke opvang, moesten zelfstandig gaan wonen in de woonwijken. Vervolgens werden zij ambulant begeleid door Amersfoortse instellingen zoals bijvoorbeeld Kwintes, Humanitas of het Leger des Heils. Deze ambulante begeleiding behelst slechts een contactmoment per week of eens per twee weken. Je kan je voorstellen, dat deze vorm van begeleiding voor deze doelgroep met ook vaak verslavingsgedrag niet voldoende is. Dit alles heeft geleid tot meer verwarde personen op straat.

Wanneer de politie meldingen ontvangt van personen met verward gedrag, dan kan het zijn dat zij afhankelijk van de ernst van de situatie, worden aangehouden. De Officier van Justitie van het Openbaar Ministerie van het Parket Midden-Nederland buigt zich over de casus. Wanneer dan blijkt dat iemand in een psychose verkeert, wordt de crisisdienst opgeroepen. Een onafhankelijk psychiater beoordeelt de situatie. In de meeste gevallen is de situatie van de persoon niet zo ernstig dat tot een crisisopname in de psychiatrie wordt overgegaan. In veel gevallen kan en zal het OM niet tot strafvervolging overgaan en wordt de persoon met verward gedrag weer heengezonden. Dat wil zeggen misschien met een dagvaarding voor een zitting of met een boete in geval van vernieling, maar het OM kan deze persoon niet langer vasthouden. Iemand mag met uitzondering van de nachtelijke uren zes uren op cel worden gehouden, daarna kan men overgaan tot een inverzekeringstelling dat maximaal 3 dagen mag duren tot het moment van de voorgeleiding bij de rechter-commissaris. Een inverzekeringstelling gebeurt alleen dan bij de meer ernstige delicten of bij de zgn. draaideurcriminelen. Bovendien werkt preventieve hechtenis alleen maar averechts, deze mensen kun je in verband met hun psychische gesteldheid van dat moment niet opsluiten.

Zoals gezegd staan deze mensen in de meeste gevallen snel weer op straat en vraagt iedereen zich af waarom de politie iemand niet langer vasthoudt. Dit kan echter niet, het is niet proportioneel ten aanzien van het delict.

Wat zou er dan moeten gebeuren? Mensen met een psychiatrische achtergrond zijn gebaat bij een behandeling in de GGZ met soms zelfs een opname in een psychiatrische kliniek zoals bij de GGZ Centraal.

Conclusie is dat de bezuinigingen die vanaf 2015 in de GGZ zijn doorgevoerd een regelrechte misser zijn geweest. Dit geldt eveneens voor de transitie van de Jeugdzorg per 2015. Gemeenten sturen op kosten en niet op wat nodig is. Enerzijds begrijpelijk omdat de overheid de uitvoering van de GGZ en de Jeugdzorg bij de gemeenten over de schutting heeft gegooid en tegelijk bezuinigingen heeft doorgevoerd. Anderzijds is dit ten koste gegaan van de veiligheid op straat. Bovendien is een gevolg dat de kosten van de zorg uiteindelijk steeds hoger worden als deze mensen met verward gedrag niet tijdig worden behandeld. De gemeente dient meer geld op de begroting vrij te maken voor de (Jeug)zorg. Politie en Justitie kunnen dit in de meeste gevallen niet oplossen!

Dit is een bijdrage van Ineke Pongers, kandidaat 5.

Werkzaam bij de Reclassering GGZ Verslavingszorg. In mijn functie heb ik onder andere jarenlang Piketdienst gedraaid op het Politiebureau Paardenveld in Utrecht. In die hoedanigheid verstrekt de Reclassering advies aan het OM inzake de aanhoudingen in Midden-Nederland.